GOSPEL READING: Luke 10:25-37
The Parable of the Good Samaritan
25 And behold, a certain [a]lawyer stood up and tested Him, saying, “Teacher, what shall I do to inherit eternal life?”
26 He said to him, “What is written in the law? What is your reading of it?”
27 So he answered and said, “ ‘You shall love the Lord your God with all your heart, with all your soul, with all your strength, and with all your mind,’ and ‘your neighbor as yourself.’ ”
28 And He said to him, “You have answered rightly; do this and you will live.”
29 But he, wanting to justify himself, said to Jesus, “And who is my neighbor?”
30 Then Jesus answered and said: “A certain man went down from Jerusalem to Jericho, and fell among [b]thieves, who stripped him of his clothing, wounded him, and departed, leaving him half dead. 31 Now by chance a certain priest came down that road. And when he saw him, he passed by on the other side. 32 Likewise a Levite, when he arrived at the place, came and looked, and passed by on the other side. 33 But a certain Samaritan, as he journeyed, came where he was. And when he saw him, he had compassion. 34 So he went to him and bandaged his wounds, pouring on oil and wine; and he set him on his own animal, brought him to an inn, and took care of him. 35 On the next day, [c]when he departed, he took out two denarii, gave them to the innkeeper, and said to him, ‘Take care of him; and whatever more you spend, when I come again, I will repay you.’ 36 So which of these three do you think was neighbor to him who fell among the thieves?”
37 And he said, “He who showed mercy on him.”
Then Jesus said to him, “Go and do likewise.”
***
ЕВАНГЕЛСКО ЧЕТИВО: Лука 10, 25-37
Параболата за милостивиот Самарјанин
25. И ете, стана еден законик и, искушувајќи Го, рече: „Учителе, што да направам за да добијам живот вечен?” 26. А Он му рече: „Што е напишано во Законот? Како читаш?” 27. Тој одговори и рече: „Возљуби Го Господа, Твојот Бог, со сето свое срце, со сета своја душа, со сета своја сила и со сите свои помисли; и „својот ближен како себеси!” 28. Му кажа пак: „Добро одговори; тоа прави го и ќе бидеш жив.” 29. Но тој, сакајќи да се оправда, Му рече на Исуса: „А кој е мојот ближен?” 30. Исус му одговори и рече: „Еден човек слегуваше од Ерусалим во Ерихон, и сретна разбојници, кои го соблекоа и му направија рани, и си отидоа, оставајќи го полумртов. 31. Во тоа време слегуваше по тој пат еден свештеник, и кога ги виде, си замина. 32. Исто така и еден левит, кога дојде на тоа место, се приближи, погледна и си отиде. 33. Еден, пак, Самарјанин, кој патуваше, кога дојде до него, го виде и се сожали. 34. И кога се приближи, му ги преврза раните, поливајќи ги со елеј и со вино; па, откако го качи на добитокот свој, го однесе во гостилница и се погрижи за него. 35. А утредента, на кинисување, извади два динарија, му ги даде на гостилничарот и му рече: »Припази го; а ако потроши нешто повеќе, кога ќе се вратам, ќе ти платам.« 36. Кој, пак, од тие тројца ти се чини дека му беше ближен на оној, што падна во рацете на разбојниците?” 37. А тој одговори: „Оној што му направи милост.” Исус му рече: „Оди и ти прави така!”
***
SERMON
In the Gospel reading for today, our Lord is approached by a certain lawyer who attempts to test Him by asking: ‘Teacher, what shall I do to inherit eternal life?’
Our Lord Jesus Christ tosses this question back to him, asking: ‘What is written in the law? What is your reading of it?’
The lawyer then summarizes the teachings of the Old Testament, answering: ‘You shall love the Lord your God with all of your heart, with all of your soul, with all of your strength, and with all your mind; and you shall love your neighbor as yourself.’
Christ affirms the wisdom of his response, saying: ‘You have answered rightly; do this and you shall live.’
But the lawyer, the Gospel tells us, wished to justify himself, and therefore said to Jesus: ‘And who is my neighbor?’
Let us reflect a moment today on why the Gospel says that he wished to justify himself with this question. And then let us think about the significance of Christ’s reply in telling the parable of the Good Samaritan.
How is it that the young lawyer might justify himself by asking the Lord, who is my neighbor? Within the culture prevalent at that time, members of one tribe would only consider other members of their tribe to be their neighbors. Those outside their tribe or caste would be ‘outsiders’ indeed… not worthy of respect or even consideration.
So, for a Jew… a Samaritan would certainly not be considered their neighbor. For a Pharisee… an uneducated person would be considered beneath them and certainly would not qualify as a ‘neighbor’.
It is highly likely that the young lawyer, especially given his wise answer summarizing the love of God and neighbor, would have been kind and generous to those within his social circle. He may have sought justification for his good deeds among those whom he considered to be his neighbors.
But Christ our Lord had a new message to give to us… In His preaching and by His actions He continually broke down the assumptions and the comfort of social and religious boundaries. He deigned to speak and interact with the outcasts of Jewish society… prostitutes, tax collectors, lepers, and others.
In response to the question: ‘Who is my neighbor?’, our Lord tells the tale of the Good Samaritan. A certain man was traveling from Jerusalem to Jericho and had been robbed and beaten and left for dead. A priest came by and, when he saw the beaten man, he passed by on the other side of the road. Likewise, when a Levite came by, he too passed by on the other side of the road. But then along came a Samaritan – one of the lowest classes of people in society – and, when he saw the beaten man, he had compassion and helped him: bandaging his wounds, pouring on oil and wine, and setting him up in an inn where he could recover and be made well.
The priest, who spent his time in the temple in prayer; and the Levite, who spent his time studying the Jewish Scriptures… neither of these two could be bothered to help the wounded man. It was the despised Samaritan who proved to be a neighbor, who showed mercy on the man who had fallen among thieves.
Christ drives home two important and groundbreaking points in this parable.
Many religious people of the time (and, shall we not also say of our time?) contented themselves with their religious observances of daily prayer in the temple, study of the Scriptures, and goodwill toward those members of their particular caste – those perceived to be their neighbor.
Christ’s parable blows apart the comfort and compartmentalization that allows us to lull ourselves to sleep and inaction.
As represented by the priest and by the Levite - if our prayer and if our study of Scripture is not penetrating our heart and elevating our soul to compassion, then we are missing the mark. The Apostle Paul writes: ‘Though I speak with the tongues of men and of angels, but have not love, I have become sounding brass or a clanging cymbal. And though I have the gift of prophecy, and understand all mysteries and all knowledge, and though I have all faith, so that I could remove mountains, but have not love, I am nothing.’
We must love with all of our heart, with all of our soul, with all of our strength, and with all our mind. And this compassionate love must be extended to our neighbor… Christ’s revolutionary message extends the concept of ‘neighbor’ from the confines of those within one’s caste to encompass all of God’s creation!
Every person is my neighbor. Every person is created in dignity and bears within them the stamp of God’s love.
This is inspiring and hopeful. This is also challenging and inconvenient. As Dostoevsky wrote: ‘I could never understand how it’s possible to love one’s neighbors. In my opinion, it is precisely one’s neighbors that one cannot possibly love.’
It is much easier to love an abstraction like ‘humanity’ than it is to love the flesh and blood person standing right before you. Our neighbor may be someone in need outside our normal sphere of life… in which case we should extend ourselves to that person. Our neighbor may also be someone in need so close to us that we cannot even see their need… perhaps someone under our own roof.
In this time of thanksgiving and gratitude, let us be fully aware of the generosity, mercy, patience, and love which God shows to us in our shortcomings… extending some measure of the same generosity, mercy, patience, and love to our neighbor… everyone we meet.
***
БЕСЕДА
Литургија по Литургијата
(Беседа за милостивиот Самарјанин, Лука 10, 25-37)
Некое девојче, кое завршило обука за прва помош, во една прилика целото радосно, величајќи се себеси, вели: „Толку се радувам што синоќа пред нашата куќа се случи страшна сообраќајна несреќа, пришто eден стар човек беше удрен од кола, беше тешко повреден и крвареше насекаде. Тогаш, мојата обука за прва помош ми се најде прирака. Се сетив дека треба да си ја ставам главата меѓу колената, за да не се онесвестам.“
Пет однесувања
Во параболата за милостивиот Самарјанин, Господ Исус Христос, ни открива пет однесувања, што ние ги имаме кон луѓето:
1. Однесувањето на разбојниците. Тие видоа жртва – да ја искористат и да ја ограбат.
2. Однесувањето на свештеникот и на левитот. За нив, претепаниот човек покрај патот беше незгода, некого што треба – да го заобиколат.
3. Однесувањето на гостилничарот, за кого ранетиот човек беше – само муштерија.
4. Однесувањето на законикот, за кого претепаниот човек беше – проблем да се разговара за него.
5. Однесувањето на милостивиот Самарјанин, за кого претепаниот беше – човек да го сакаш и да му помогнеш.
Прозорци и огледала
Каде и да живееме, ќе најдеме две работи направени од стакло, односно прозорци и огледала. Гледаме низ прозорец, а се гледаме во огледало. Огледалото просто го отсликува она што е пред него. Гледаме во огледало – да се видиме како изгледаме, но не ни е потребно огледало – да видиме како изгледаат останатите луѓе. За тоа ни е потребен прозорец.
Нашиот начин на живот може да биде како прозорец или како огледало. „Луѓето огледало“ се гледаат себеси како нешто големо. „Луѓето прозорец“, пак, гледаат подалеку од себеси, во другите луѓе, во светот. Нивното гледање ги води да се грижат за оние, на кои им е потребна помош. „Луѓето прозорец“ се отворени за другарување, соживот и споделување мисли со останатите луѓе.
„Луѓето огледало“ можат да се видат само себеси. Во тоа лежи нивната беда.
Христос и Неговите следбеници се „луѓе прозорец“, водејќи сметка за интересите на другите исто како и за сопствените, наоѓајќи најголема животна радост во помагањето на „еден од овие Мои најмали браќа.“
Тротоар управници
Еден капелан проповедал за недостатокот од дух на милостивиот Самарјанин во светот денес. За да го илустрира тоа, тој раскажал за една епизода, што се случила во Њујорк: „Во времето за ручек, со еден пријател тргнавме кон најблискиот ресторан, кога здогледавме како на улица паднат лежи беспомошен човек.“ По мала пауза, тој додал: „Не само што никој не се потруди да застане и да му помогне на кутриот човек, туку враќајќи се назад по ручекот, ние го видовме како уште лежи на истото место.“
Како и свештеникот во параболата за милостивиот Самарјанин, тој капелан бил „милостив“ на тој начин што само поминал покрај човекот.
Коментирајќи на параболата за милостивиот Самарјанин, некој рекол: „Немашните лежат крварејќи покрај патот, а имотните ги одминуваат на својот пат в црква.“
Слепи за Божјото присуство меѓу нас
Кога Исус ја кажал параболата во денешното евангелско четиво, Он намерно избрал свештеник и левит, како пример за оние кои само поминале на другата страна. И двајцата биле верски работници со полно работно време; и давајцата ги познавале Заповедите; и двајцата биле добри црковни луѓе. Не се ли обидуваше Исус да ни каже нешто посебно нам, на луѓето што сме активни црковни работници? Можеше ли Неговата порака да биде тоа дека, иако можеби живееме во Бога на толку многу начини, сепак не го ни препознаваме ликот Христов во нашиот ближен, одминувајќи го по патот на животот? Всушност, ние сме слепи за Бога. Го одминуваме, кога ќе Го видиме како сиромав и странец.
Параболата, изгледа сака да ни каже дека – ако навистина се соживуваме со потребите на нашиот ближен, ќе Го најдеме Христа непосредно на нашиот пат, врвејќи по патот на животот. Некаде денес, ќе се најде некој на кого сме му потребни. Ќе се најде некој, на кого Господ сака да му помогне преку нас. Тоа може да биде пријателски збор, притекнување на помош, неизнуден подарок, сведоштво со збор или дело што од нас го бара Господ денес. Ако навистина Го последуваме Господа Исуса, ние ќе живееме за Христа, Кој доаѓа при нас овде и во овој час, скриен во бедните и гладните, онеправданите, напуштените, затворените. „Христос е меѓу нас,“ велиме на Литургијата. „Е, и секогаш ќе биде,“ одговараме притоа. Он постојано доаѓа на толку многу различни начини, исто како што им се јави на Неговите ученици на патот за Емаус како странец! Но само откако Му понудија гостопримство на тој Странец, тие можеа да видат дека Он беше навистина нивниот Господ. „Странец бев и Ме прибравте,“ вели Он.
Мартин Бубер еднаш рекол: „Ме прогонува едно видение: - Има еден сиромав пред портите на Ерусалим, а тоа е Спасителот. Он чека да Го прибереме дома.“
Истиот Спасител чека надвор пред портите на нашите домови. Тој е било кој и секој човек што има некоја потреба.
Ете, затоа свети Василиј вели: „Лебот во твојот шкаф им припаѓа на гладните. Капутот што виси неупотребен во твојата гардероба, му припаѓа на оној што му треба; парите што во изобилие ги собираш в банка, им припаѓаат на сиромасите; грешиш тогаш, кога би можел да делиш, а не делиш...“
Три перспективи
Во параболата за милостивиот Самарјанин, Исус илустрирал три перспективи на животот. Прво, тука биле разбојниците, кои го ограбија патникот на патот кон Ерихон. Како оние што безмилосно ги користат сиромасите, нивното однесување било: „Она што е твое - е мое. Ќе ти го земам.“ Второ, овде биле свештеникот и левитот, кои поминувале тука, одбивајќи да се занимаваат со човекот што крварел покрај патот. Исто како и оние денес, кои се толку зафатени (одејќи на молитва?), што само ги одминуваат сиромасите, нивното однесување било: „Она што е мое – е мое. Не го давам.“ Трето, тука бил милостивиот Самарјанин, кој застанал, погледал и дејствувал: го подигнал ранетиот човек, му ги преврзал раните, го однел во гостилницата, ги платил сметките, па дури ветил и дека ќе се врати и дека ќе доплати. Неговата грижа, неговата љубов, нам, како на христијани, секогаш треба да ни бидат пример – та ова да биде нашето однесување: „Што е мое: моето време, моите таленти, мојот имот? Всушност, тие не се мои, туку Господови. Ќе ги делам со другите.“
Литургија по Литургијата
Кога ќе заврши Литургијата во недела, излегуваме во светот за да служиме друга Литургија. Тоа се вика „Литургија по Литургијата.“ Тоа е онаа Литургија, која се извршува покрај патот, таму кајшто има сиромаси, страдалници, ранети, обесправени луѓе. Кога им служиме ним, Му служиме на истиот Христос, Кој е присутен на Литургијата. Се допираме токму до истото Тело; го храниме и го облекуваме токму истото Тело. Литургијата треба да биде продолжена на овој многу личносен и практичен начин, во секојдневните животни прилики. Кога ќе ја завршиме Литургијата в црква, а потоа не ја продолжуваме дома, ја обесветуваме Евхаристијата. „Кога почнува Литургијата?“, прашал некој. Одговорот бил: „Таа почнува кога си одиш од црква.“
Има една легенда за некого, кој се затекол заглавен во песочна бура.
Конфуциј го видел и забележал: „Еве ти доказ, дека луѓето треба да избегнуваат вакви места.“
Буда поминал и рекол: „Нека тој живот биде поука за остатокот од светот.“
Мухамед за човекот рекол: „За несреќа, тоа е волјата на Алах.“
Хинду му рекол: „Радувај се, пријателу, ќе се вратиш на земјата во друга форма.“
Но, кога Исус го видел, Он му рекол: „Дај ми ја раката, брату, Јас ќе те извлечам.“
„Оди, и ти прави така,“ му вели Господ Исус на секого од нас. Тоа е вистинската Литургија.
Молитва
Господи, патот за Ерихон е патот на животот. Наоѓаме многумина ранети овде. Пружајќи ја Твојата десница од небото за да ни помогнеш кога лежиме ранети и заробени од гревот, така дај ни да пријдеме и да им помогнеме на нашите ближни, благодарејќи Ти што можеме да бидеме дарители, наместо приматели. Амин.
Prepared by Father Branko Postolovski
Подготвил, протоереј-ставрофор Бранко Постоловски
Comments